حراج پیوسته و ناپیوسته

حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس به معنی اعمال تخفیف بر سهام ها نیست بلکه بیانگر دو مرحله داد و ستد است. 

حراج پیوسته چیست؟ 

حراج پیوسته در بورس یعنی اینکه به محض تطبیق قیمت خریدار با قیمت فروشنده، معامله انجام می‌شود. زمانیکه شما در حراج پیوسته سفارش خود را ثبت می‌کنید، به محض اینکه با قیمت مد نظر شما فروشنده ای وجود داشته باشد معامله صورت می‌گیرد بنابراین می توان گفت زمان شروع داد و ستد به حراج پیوسته معروف است. باید گفت زمانی که معامله‌ای بین فروشنده  و خریدار بصورت می‌گیرد بیانگر این است که قیمت پیشنهادی، قیمت توافقی دو طرف است. در نتیجه به بیانی دیگر می‌توان گفت حراج پیوسته شیوه‌ای است که بر اساس آن به محض تطبیق قیمت سفارش‌های وارد شده به سامانه معاملاتی، معامله انجام می‌شود. 

حراج ناپیوسته چیست؟ 

در حراج ناپیوسته یا حراج تک نرخی معمولا به مدت زمان ۳۰ دقیقه هیچ معامله‌ای صورت نخواهد گرفت و فقط سهم در مرحله سفارش‌گیری قرار می‌گیرد و پس از آن، وقتی که قیمت پیشنهادی خریدار با قیمت پیشنهادی فروشنده تطابق یابد، معامله صورت می‌گیرد. در مدت زمان حراج ناپیوسته، امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش وجود دارد اما در این مدت زمان معامله ای انجام نمی‌شود. در نتیجه می‌توان گفت که حراج ناپیوسته شیوه‌ای است که بر اساس آن پس از ورود سفارش‌ها به سامانه معاملات، معامله بر اساس قیمت نظری گشایش (TOP) انجام می‌شود. قیمتی که خریدار و فروشنده با یکدیگر به توافق می‌رسند را با لفظ قیمت نظری گشایش می‌شناسند و این قیمت در مبادلات منجر به رضایت دو طرف معامله می‌شود چرا که به رقم پیشنهادی هر دو نزدیک است. 

دلیل روبرو شدن یک نماد با حراج ناپیوسته چیست؟ 

گاهی نماد یک شرکت به دلایل مختلفی نظیر تغییر در کادر مدیریتی یا تغییر سهام ها یا هر تصمیم دیگری، تا لحظه اعمال تغییرات نهایی متوقف شده و نام آن شرکت به صورت موقت از سازمان بورس کنار گذاشته می‌شود. 

1. برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه به طور فوق العاده 

 مجمع عمومی عادی سالیانه در این شرایط به چند دلیل صورت می گیرد: 

• تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود که بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می‌گیرد. 
• در صورتی‌که برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه هدفی به غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی داشته باشد بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت. 
• در صورتی‌که هدف برگزاری مجمع عمومی به طور فوق العاده برای تغییر میزان سرمایه شرکت باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت. 

2. افشای اطلاعات با اهمیت : اگر افشای اطلاعات با اهمیت شرکت های ثبت شده نزد سازمان در گروه الف قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر در گروه ب قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می‌شود. 

3. قانون نوسان ۵۰ درصد: براساس این قانون نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف، با محدودیت دامنه نوسان با حراج ناپیوسته بازگشایی می‌شود. 

4. گره معاملاتی 

5. مشکوک بودن معاملات به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت: در این صورت سازمان بورس می‌تواند ضمن اعلام به عموم، نماد معاملاتی شرکت را متوقف کند. بازگشایی نماد معاملاتی پس از بررسی های لازم، با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت. 

اگر در حراج ناپیوسته کشف قیمت یا معامله ای صورت نگیرد با چه اتفاقی روبرو خواهیم بود؟ 

در صورتی که در حراج ناپیوسته، معامله ای صورت نپذیرد یا معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط سازمان بورس تایید نشود، به تشخیص سازمان بورس و پس از اطلاع رسانی، حراج ناپیوسته برای یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه بعد قابل تکرار خواهد بود. در صورتی که مجدد کشف قیمت در حراج ناپیوسته فرابورس و یا بورس صورت نگیرد، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود. در صورت قیمت گذاری حق تقدم سهام برای اولین بار پس از افزایش سرمایه و همچنین در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، در صورت عدم کشف قیمت پس از دو نوبت حراج ناپیوسته، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار می‌شود. در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، مدت زمان حراج ناپیوسته از شروع عملیات حراج آغاز و تا پایان جلسه معاملاتی ادامه خواهد داشت. 

پروسه بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و پیوسته به چه صورتی است ؟ 

در حراج پیوسته و ناپیوسته ابتدا بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته 30 دقیقه ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش، شروع و با اجرای حراج ناپیوسته پایان می یابد. پس از این مرحله، معاملات از طریق حراچ پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام می شود. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است. دامنه نوسان مجاز روزانه برای شرکت های پذیرفته شده در بورس (شامل بازار اول و دوم) و همچنین شرکت های پذیرفته شده در بازار اول و دوم فرابورس برابر 5 درصد است. همچنین دامنه نوسان مجاز روزانه برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه فرابورس به ترتیب برابر 3، 2 و 1 درصد است.