صرف سهام

صرف سهام یکی از انواع روش‌های افزایش سرمایه است که توسط آن یک شرکت می‌تواند تأمین مالی کند و از این طریق امکان پیشبرد اهداف و برنامه‌های توسعه‌ای خود را فراهم می‌کند. 

صرف سهام به چه معناست؟ 

چنانچه شرکتی سهام خود را با قیمتی بیش از قیمت اسمی آن در بازار عرضه کند، به میزان اختلاف بین قیمت اسمی و قیمت عرضه، صرف سهام گفته می‌شود. 

فرض کنید شرکتی مانند تملت سهام جدید خود را از طریق پذیره‌نویسی به نرخ ثابت 800 تومان در بازار به فروش برساند در این شرایط صرف سهام ایجادشده برابر 700 تومان (700=100-800) خواهد بود. 

مبلغ اسمی هر سهم 1000 ریال است. 

انواع افزایش سرمایه به روش صرف سهام 

1. افزایش سرمایه از محل صرف سهام با حفظ حق تقدم

در این حالت سهامداران فعلی برای شرکت در افزایش سرمایه اولویت دارند و از همین رو با توجه به تعداد سهام تحت مالکیت هر سهامدار و میزان افزایش سرمایه حق تقدم تخصیص داده می‌شود. سهامداران شرکت که حق تقدم به آنان تخصیص داده‌شده می‌توانند همانند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی مبلغ مورد نیاز را به حساب شرکت واریز کنند با این تفاوت که در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی مبلغ اسمی به ازای هر سهم به حساب شرکت واریز می‌شود اما در این روش مبلغ تعیین‌شده به ازای هر حق تقدم (بیش از مبلغ اسمی) باید به حساب شرکت واریز گردد. 

2. افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم

در این حالت اولویتی برای سهامداران فعلی وجود ندارد و سهام جدید از طریق پذیره‌نویسی در مدت کوتاهی به فروش می‌رسد. 

مصارف صرف سهام (روش سلب حق تقدم) 

پس از انجام پذیره‌نویسی سود به‌دست‌آمده به‌عنوان صرف سهام در ترازنامه شرکت ثبت‌شده و در حساب حقوق صاحبان سهام لحاظ می‌شود که در نهایت یکی از حالات زیر اتفاق می‌افتد: 

1. تقسیم نقدی بین سهامداران قبلی 

در این حالت مازاد پرداختی بابت صرف سهام نسبت به مبلغ اسمی در قالب سود نقدی بین سهامداران قبلی توزیع می‌شود. این روش برای شرکت مطلوبیت چندانی ندارد، چرا که منجر به خروج نقدینگی می‌شود. 

2. توزیع سهام جدید بین سهامداران قبلی

در این حالت مازاد پرداختی بابت صرف سهام نسبت به مبلغ اسمی در قالب صرف سهام ثبت می‌شود و متناسب با آن سهام جدید بین سهامداران قبلی توزیع می‌شود. 

3. انتقال به اندوخته شرکت

در این حالت مازاد پرداختی بابت صرف سهام نسبت به مبلغ اسمی در قالب اندوخته صرف سهام ثبت می‌شود و شرکت می‌تواند برای تأمین مالی طرح‌های جاری یا توسعه‌ای خود از آن استفاده کند. این روش به دلیل مزایایی که برای تمام سهامداران دارد و آورده نقدی بیشتری که برای شرکت فراهم می‌کند روش ارجح افزایش سرمایه است. 

مزایای استفاده از روش افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم: 

1. استفاده از وجه نقد حاصل از افزایش سرمایه در پروژه‌ها و اهداف بلندمدت موردنظر شرکت:

ورود منابع جدید (وجه نقد خالص) به شرکت و مشارکت سهامداران جدید، تعهدی را برای مدیریت شرکت ایجاد می‌کند که وجه نقد حاصل را در پروژه‌هایی که پایداری برای شرکت به همراه دارد، مصرف کند. 

2. افزایش سهام شناور شرکت:

با توجه به اینکه سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه در اختیار عموم افراد قرار می‌گیرد بنابراین منجر به افزایش سهام شناور آزاد شرکت خواهد شد. قابل‌توجه اینکه مطابق با قانون مصوب 1399/05/29 مجلس شورای اسلامی، حداقل سهام شناور آزاد جهت استفاده از معافیت مالیاتی موضوع ماده 143 قانون مالیات‌های مستقیم، از 20 درصد به 25 درصد افزایش یافت. 

3. کاهش فرآیند زمانی افزایش سرمایه:

با توجه به حذف دوره پذیره‌نویسی، فرآیند زمانی افزایش سرمایه کاهش می‌یابد و منابع حاصل از افزایش سرمایه زودتر در اختیار شرکت قرار می‌گیرد. 

4. معافیت مالیاتی:

مطابق با قانون مصوب 1399/05/29 مجلس شورای اسلامی، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران یافرابورس ایران و سایر شرکت‌ها که تا پایان مدت اعتبار اجرای قانون برنامه ششم توسعه، نسبت به افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم و عرضه عمومی اقدام کنند، در صورت تسلیم مستندات مربوط به ثبت افزایش سرمایه به مرجع ثبت شرکت‌ها تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی و ارائه گواهی ثبت افزایش سرمایه به اداره امور مالیاتی مربوطه حداکثر تا سه ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه تا 20 درصد مبلغ افزایش سرمایه مذکور از سود سال مالی قبل آن‌ها، مشمول مالیات به نرخ صفر می‌شود.