صندوق اهرمی

مقدمه 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس نامید. هدف این صندوق‌ها، مدیریت دارایی‌های خرد سرمایه‌گذاران و کسب بازدهی مطلوب از بازارهای مالی است. این صندوق‌ها با توجه به محل سرمایه‌گذاری و درجه ریسک‌پذیری آن‌ها به انواع مختلفی مانند صندوق سهامی، صندوق درآمد ثابت، صندوق مختلط، صندوق اهرمی و… تقسیم می‌شوند. 

هر یک از این صندوق‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. به‌عنوان مثال صندوق درآمد ثابت با توجه به سود نسبتاً ثابتی که پرداخت می‌کند، برای افراد با درجه ریسک‌پذیری پایین مناسب است. صندوق سهامی نیز مناسب سرمایه‌گذاران ریسک پذیری است که تمایل به کسب بازدهی بیشتر از شاخص کل بورس دارند. اما صندوق اهرمی، با ویژگی‌های منحصر به فرد خود می‌تواند گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاران با هر میزان از ریسک‌پذیری باشد. 

معرفی صندوق اهرمی

صندوق اهرمی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که متناسب با عملکرد آن، هم‌زمان سود ثابت و سود متناسب با رشد بازار سرمایه به سرمایه‌گذاران خود می‌دهند.  

واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق اهرمی به دو دسته ممتاز و عادی تقسیم می‌شود. واحدهای ممتاز نیز دو مدل ممتاز خاص و ممتاز عام دارند. در این صندوق واحدهای عادی مانند صندوق درآمد ثابت، از سود ثابتی برخوردار است؛ اما واحدهای ممتاز این صندوق ویژگی‌هایی مشابه صندوق‌های سهامی قابل معامله (ETF) دارد. 

بیشتر دارایی این صندوق اهرمی در سهام و حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. واحدهای عادی این صندوق‌ها مناسب افراد کم ریسک است و این سرمایه‌گذاران می‌توانند از بازدهی بدون ریسک که به‌صورت روزشمار محاسبه می‌شود، بهره‌مند شوند. (بازه سود ثابت در امیدنامه صندوق مشخص می‌شود) همچنین افراد ریسک‌پذیر با توجه به سازوکار خاص این نوع از صندوق‌ها، می‌توانند با سرمایه‌گذاری در واحدهای ممتاز از بازدهی بالاتری نسبت به واحدهای عادی برخوردار باشند. 

نحوه سرمایه‌گذاری در واحدهای عادی صندوق اهرمی

خرید و فروش واحدهای عادی صندوق‌های اهرمی بر اساس روش صدور و ابطال صورت می‌گیرد. بنابراین برای خرید و فروش این نوع از واحدها باید از طریق سایت خود صندوق اقدام کنید. واحدهای عادی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مناسب افراد با ریسک‌پذیری کم است. سود این واحدها شامل کف و سقف معینی می‌شود. در صورتی‌که در طول یک سال بازدهی کل صندوق بیشتر از سقف سود پیش‌بینی شده باشد، سود تعلق‌گرفته به سرمایه‌گذار معادل سقف سود تعیین‌شده است و در صورتی‌که بازدهی صندوق در طول سال کمتر از کف سود تعیین‌شده باشد، همان کف سود به سرمایه‌گذاران پرداخت خواهد شد.

 

نحوه سرمایه‌گذاری در واحدهای ممتاز صندوق اهرمی

واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز به دو دسته خاص و عام تقسیم می‌شود. «واحد ممتاز خاص» مربوط به مؤسسین صندوق است که دارندگان آن در مدیریت صندوق حق رأی دارند. این نوع واحدهای سرمایه‌گذاری غیرقابل‌ابطال ولی قابل‌انتقال به غیر هستند و صرفاً در بورس و با رعایت مقررات آن، قابلیت انتقال دارند. 

«واحد ممتاز عام» مانند صندوق‌های قابل معامله یا ETF از طریق سامانه آنلاین تمام کارگزاری‌ها قابل خرید و فروش است. دارندگان این نوع از واحدها برخلاف واحدهای ممتاز خاص، دارای حق رأی نیستند. 

توجه داشته باشید که واحدهای ممتاز، برخلاف واحدهای عادی، کف و سقف مشخصی برای میزان بازدهی ندارند. به عبارتی این واحدها همان‌طور که ممکن است با سودهای بیشتر نسبت به واحد عادی همراه باشند، احتمال ضرر و کاهش ارزش هم دارند. 

بازدهی صندوق اهرمی

بازدهی واحدهای عادی و ممتاز در صندوق‌های اهرمی کاملاً وابسته به هم هستند. اگر بازدهی صندوق بیشتر از سقف تعیین‌شده برای واحدهای عادی باشد، این سود مازاد به واحدهای ممتاز منتقل می‌شود. در طرف مقابل، اگر بازدهی کلی صندوق کمتر از نرخ کف برای واحدهای عادی باشد، این مبلغ از محل واحدهای ممتاز جبران می‌شود. 

کف و سقف نرخ بازدهی در امیدنامه صندوق اهرمی ذکر می‌شود؛ بنابراین اگر بازدهی صندوق سرمایه‌گذاری بیشتر از سقف تعیین‌شده باشد، سهامداران واحدهای ممتاز از سود مضاعف برخوردار خواهند شد؛ اما اگر صندوق عملکردی ضعیف‌تر کف مشخص شده داشته باشد، سهامداران واحدهای ممتاز متحمل ضرر می‌شوند؛ اما سهامداران واحدهای عادی، همان کف نرخ بازدهی تعیین‌شده را دریافت می‌کنند. 

برای مثال فرض کنید سقف بازدهی واحدهای عادی یک صندوق اهرمی در امیدنامه ۲۵ درصد و کف بازدهی ۱۵ درصد در نظر گرفته شده باشد. اگر این صندوق در طول سال ۱۰۰ درصد بازدهی داشته باشد، در این حالت، دارندگان واحدهای عادی از سود ۲۵ درصدی بهره‌مند می‌شوند؛ اما دارندگان واحدهای ممتاز علاوه بر سود ۱۰۰ درصدی صندوق، از ۷۵ درصد سود مازاد نیز که مابه‌التفاوت سود کل صندوق و سقف سود تعیین‌شده برای واحدهای عادی است برخوردار می‌شوند. در حالت مقابل، اگر بازدهی صندوق در طول سال کمتر از کف سود تعیین‌شده شود، مثلاً به ۱۰ درصد برسد، دارندگان واحدهای عادی معادل حداقل سود تعیین‌شده که ۱۵ درصد است را دریافت می‌کنند. در این حالت ۵ درصد سود باقی‌مانده از دارندگان واحدهای ممتاز کسر و به دارندگان واحدهای عادی تخصیص داده می‌شود. 

در ضمن به این نکته نیز توجه داشته باشید که سود و ضرر صندوق‌های اهرمی به‌صورت روزانه محاسبه و اعمال می‌شود. 

جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صندوق اهرمی کارگزاری فارابی بر روی لینک زیر کلیک کنید.

جهش صندوق اهرمی کارگزاری فارابی