فرآیند تسویه موقعیتهای آپشن در کارگزاری فارابی
در بازارهای مالی، معاملات آپشن به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک و افزایش سودآوری مطرح است. یکی از مهمترین مباحث مرتبط با این معاملات، فرآیند تسویه موقعیتهای آپشن است.
تسویه در این بازار به دو روش نقدی و فیزیکی انجام میشود که هر یک ویژگیها و شرایط خاص خود را دارند. در تسویه نقدی، در صورتی که موقعیت خرید در سود باشد، امکانپذیر است؛ البته این روش منوط به تایید طرف مقابل است. از سوی دیگر، تسویه فیزیکی امکان انتقال واقعی سهام را فراهم میآورد؛ در فرآیند تسویه فیزیکی نیازی نیست حتما موقعیت خرید در سود باشد. با توجه به اجرای معاملات آپشن در سامانه ریواس کارگزاری فارابی، آشنایی دقیق با فرآیندهای تسویه، شرایط ثبت درخواست و زمانبندیهای مربوطه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
تعیین سود یا زیان موقعیت
برای شناسایی وضعیت سود یا زیان یک موقعیت آپشن، باید قیمت پایانی سهم را با قیمت اعمال قرارداد مقایسه کنید:

- برای محاسبه دقیق سود یا ضرر، باید مبلغی که به عنوان پریمیوم پرداخت کردهاید نیز در نظر گرفته شود.
- همچنین کارمزد تسویه نقدی و تسویه فیزیکی که برابر با 0.0005 از ارزش اعمال هر قرارداد است؛ در نظر گرفته شود.
تسویه نقدی
ویژگیها:
- در تسویه نقدی، بدون نیاز به انتقال واقعی سهام، تنها مابه التفاوت قیمت پایانی دارایی پایه و قیمت اعمال (مبلغ سود) از طرف فروشنده به خریدار پرداخت میشود.
- این روش برای افرادی که امکان پرداخت قیمت اعمال در تسویه فیزیکی را ندارند، گزینه مناسبی است.
- قبول درخواست تسویه نقدی مشروط به تایید فروشنده است.
زمانبندی:
- در صورتی که موقعیت در سود باشد، امکان ثبت درخواست تسویه نقدی یک روز پیش از تاریخ سررسید، بین ساعت ۱۴ تا ۱۵ فراهم است.
تسویه فیزیکی
ویژگیها:
- اعمال فیزیکی قرارداد اختیار خرید، سهام از طرف متعهد گرفته شده و به دارایی شما افزوده میشود و که مبلغ مربوط به آن از موجودی نقد شما کسر میگردد.
- اعمال فیزیکی قرارداد اختیار فروش، سهم از پرتفوی دارنده قرارداد حذف میشود و مبلغ در حساب کاربری افزایش مییابد.
- این روش برای ثبت درخواست در هر شرایطی قابل استفاده است و بر اساس تحلیل و تصمیم فردی میتوان آن را اعمال کرد.
زمانبندی:
- در تاریخ سررسید، از ساعت ۰۰:۰۰ تا ۱۵:۰۰ امکان ثبت درخواست تسویه فیزیکی وجود دارد.
ثبت درخواست تسویه در سامانه ریواس
در کارگزاری فارابی، معاملات آپشن از طریق سامانه ریواس انجام میشود. مراحل ثبت درخواست تسویه به شرح زیر است:
- ورود به سامانه: ابتدا با استفاده از لینک ورودی، به سامانه ریواس وارد حساب کاربری خود شوید.
- دسترسی به منوی اختیار معامله: از منوی سمت راست و در بخش اختیار معامله، گزینه «درخواست تسویه اختیار» را انتخاب نمایید.
- انتخاب نوع تسویه: در صفحه مربوطه، دو گزینه تسویه نقدی و تسویه فیزیکی به شما نمایش داده میشود:
- در صورتیکه موقعیت در سود باشد، میتوانید از تسویه نقدی استفاده کنید.
- در صورت عدم تایید تسویه نقدی از سوی فروشنده اختیار و یا عدم تمایل به ثبت درخواست تسویه نقدی, میتوانید درخواست تسویه فیزیکی ثبت نمایید.
- ثبت درخواست: توجه داشته باشید که تنها خریدار مجاز به ثبت درخواست تسویه است؛ فروشنده متعهد به انجام تسویه فیزیکی است و در صورتیکه به هر دلیلی به تعهدات خود پایبند نباشد (نکول کند)، لازم است مبلغی به عنوان جریمه نکول نیز به خریدار اختیار بپردازد.
مبلغ پرداختی فروشنده در صورت نکول:
مبلغ تسویه نقدی + جریمه نکول + کارمزد اعمال
تعداد موقعیت نکول شده * اندازه قرارداد* (قیمت پایانی سهم – قیمت اعمال)
+
تعداد موقعیتهای نکول شده * اندازه قرارداد * قیمت اعمال * 0.01
+
تعداد * اندازه قرارداد * قیمت اعمال * 0.0005